Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Eşeğin kulağım kesmekle küheylan olmaz.
Aşağılık birine ne yapılırsa yapılsın aşağılık olmaktan kurtulamayacağını anlatır.
“Eşeğe giydirsen nakışlı bir çul At olmaz, huyunca zırlar demişler.” (Mevci)
İyi dost kara günde belli olur.
Bak: Dostluk kara günde belli olur.
Ananım ekmeğine kuru, ayranına duru demem.
Ana insan için kutsal bir varlıktır. Ona saygı, ona sevgi büyük bir görevdir. Anaya karşı çıkmak, yaptıklarını beğenmemek, isteklerini yerine getirmemek büyük kusurdur.
Kem söz, kalp (kem) akçe sahibinindir.
Kötülük, kötülüğü yapanı kötü duruma düşürür.
“Doğrudan ayrılma hak doğrunundur Kalp akçeyle kem söz sahibinindir.” (Mengûşi)
Garip kuşun yuvasını Allah yapar.
Sıkıntılı bir durumdayken bir rastlantıyla sıkıntıdan kurtulanlar için söylenir.
“Takdirinde varsa bir garip kuşun Yuvasını Allah yapar demişler.” (Figan i)
Tatarın kılavuza ihtiyacı yoktur.
İşini bilene iş öğretilmez.
Erken kalkan yol alır, er evlenen döl alır.
Bir işin zamanında yapılması halinde iyi sonuç alınacağını anlatır.
“Er kalkan âşık menzile yetti Sen de tedariki gör yavaş yavaş.” (Ruhsati)
Kasap, ekmeği yavan yer.
Bak: “Terzi kendi söküğünü dikemez.”
Sen ağa ben ağa, bu ineği kim sağa.
Küçük işleri başkasına yaptırmamalıdır. Başkasının yaptığı işin genellikle bir eksik yanı olur. îşi bir zevk haline getirmelidir. / “Sen dede ben dede, bu atı kim tımar ede” atasözüyle eşanlamlıdır.
Acındırırsan arsız olur, acıktırırsan hırsız olur.
Bir kimseye fazla acır görünürseniz, kendini devamlı acındırmak ister. Doğal ihtiyaçları karşılanmayan insan, gizliliğe ve zorla almaya zorlanır. “Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin” atasözüyle eşanlamlıdır.

Pages