Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Atın ölümü arpadan olsun.
Çok istenilen, sevilen bir şey yapılırken, büyük zarar da görse insan, pek üzülmez. Bu söz, böyle bir duyguyu anlatmak için söylenir.
Kara gün kararıp kalmaz (durmaz).
Felâketli günlerin devam etmeyeceğini, iyi günlerin de geleceğini anlatır.
“Evet, sabah olacaktır, sabah olur, geceler Tulû-i haşre kadar sürmez; akıbet bu semâ.” (Tevfık Fikret) / “Kara gündür gelir geçer Gamlanma gönül gamlanma.” (Karacaoğlan)
El kazam ile aş kaynamaz.
Bir iş yapmak için önce kendine güvenmelidir, başkasından yardım gelir yada gelmez.
Arayan mevlâsını da bulur belâsını da.
Bu sözde iki anlam vardır: belâsını aramak: kavgaya sebep olacak olay çıkartmak. Bir de, bir doğruyu, bir gerçeği aramak ve sonunda bulmak. Bu söz, daha çok ikinci anlamda söylenir.
“Koşan elbet varır, düşen kalkar Kara taştan su damla damla akar Birikir, sonra bir gümüş göl olur Arayan hakkı en sonunda bulur.” (Tevfik Fikret)
Bilmemek ayıp değil, sormamak ayıp.
İmkânsızlıklar ve türlü nedenler öğrenmeyi sınırlamaktadır. Bu yüzden insan her şeyi bilemez. Ama gerekli bilgiyi öğrenmek için çaba harcamak zorunludur.
Kul kusursuz olmaz.
Herkesin kusuru olabileceğini anlatır.
Yiyen bilmez, doğrayan bilir.
Bak: “Soğanın acısını yiyen bilmez, doğrayan bilir.”
Aç anansa (atansa) da kaç.
Aç, hiç bir özür dinlemez, öfkelidir, kızgındır, her şeyi yapabilir. / “Aç, yanından kaç” atasözüyle eşanlamlıdır.
Yuvayı yapan dişi kuştur.
Ev kadınının tutumlu olması gerektiğini ve ev kurmada kadının büyük payı olduğunu anlatır.
Sebepsiz kuş bile uçmaz.
Her hareketin, her olayın bir nedeni vardır.

Pages