Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Gökten ne yağdı da yer kabul etmedi.
Büyüklerden küçüklere verilen şeylerin reddedilmeyeceğini anlatılır.
Herkes davul çalar ama çomağı makama uyduramaz.
Bak: “Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez.”
Değirmene gelen nöbet bekler.
Sıraya saygı göstermenin gereğini anlatır.
Bülbülü altın kafese koymuşlar, “ah vatanım” demiş.
Her insanın, her canlının bir vatanı vardır. Vatanını sevmeyen insan düşünülemez. Vatanından uzun süre ayrılan kimseler “daüssıla” yurt özlemi hastalığına tutulurlar. İnsan, ancak vatanında mutlu olabilir.
“Bülbülü koysalar altun kafese Gine özler ister vatan demişler.” / “Sanmayınız mihneti gam bülbülle gülden geldi, / Kafese girdi belâ başına dilden geldi.”
Barutla ateş bir arada durmaz.
Bak: Ateşle barut bir arada durmaz.
Yaş kesen, baş keser.
Bir ağacın kesilmesi, bir insanın kaybı kadar önemlidir.
Baba koruk (ekşi elma) yer, oğlunun dişi kamaşır.
Bir kimsenin yaptığı kusur yada kötülük yalnız kendini ilgilendirmemektedir. Toplum, değil böyle bir kimseyi, bu kimsenin çocuklarını bile hoş görmemektedir. Topluma yararlar sağlayan bir kimse ise, yararı anlaşıldığı zaman, toplumca baştacı edilmekte, böyle bir kimsenin yakınları bile aynı saygıyla selâmlanmaktadır. / “Baba eder, oğul öder” atasözüyle eşanlamlıdır.
Şahin küçüktür ama turnayı havadan indirir.
Her küçük zayıf olmaz. Nice küçükler, büyüklerden daha güçlüdürler.
“Akıl yaşta değil bil ki serdedir Şahin küçük ama turna avlar demişler.” (Mevci)
Hekim hekim değil, başına gelen hekim.
Her şeyi, başından geçen, yaşayan kimsenin daha iyi bildiğini anlatır.
Eşeği düğüne çağırmışlar, ya su lâzımdır, ya odun demiş.
Bir kimseye beklenilmeyen bir ikramda bulunulduğunda, bunun aslında bir angarya yüklemeye hazırlık olduğu anlatılır.

Pages