Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Zırva tevil götürmez.
Saçma bir fikri, başka bir anlam vererek savunmak isteyenler için söylenir.
At olur (bulunur) meydan olmaz, meydan olur (bulunur) at olmaz (bulunmaz).
İstenilen koşullar her zaman bir arada bulunmayabilir. Bir işi yapmak için gerekli şeyleri bir araya getirmek büyük çaba ve sabır işidir.
“At ara bulursun etmeğe sefa Ana da bulunmaz meydan demişler.” (Refiki) / “Ağ göğdeler kızıl kana boyansın Yiğit ölür şanı kalır meydanda.” (Köröğlu)
Susayan kanmam sanır.
“Sanmak”, burada bir korkuyu belirtmektedir: açlık korkusu... Bu korku insanı yasa dışı davranışlara götürebilir. İnsanın kafasından “yarınım ne olacak”, “ya aç kalırsam” kaygılarını silmek gerekir.
Şaşkın ördek başım bırakır, kıçından dalar.
Çalışmalarında akıl yolunu izlemeyen, duygularına kapılan, plansız şaşkın davranan kimseler çok kez yaptıkları işten ters sonuç alırlar.
“Nitekim şaşkını gölde örneğin Başın kor, kıçından dalar demişler.” (Levni)
Dost başa, düşman ayağa bakar.
İnsanın giyinişine dikkat etmesi gereğini anlatır.
Emanet eşeğin yuları gevşek olur.
Emanet bir şeyin çabuk elden çıkacağını, yerine çabuk verilmesi gerektiğini anlatır.
Sahipsiz eve it buyruk.
Kimsenin sahip çıkmadığı şeyler çok zaman değersiz kişilerin elinde kalır.
Geline “oyna” demişler, “yerim dar” demiş.
Bak: “Oynamasını bilmeyen kız, “yerim dar” demiş; yerini genişletmişler, “yenim dar” demiş.”
Adam adamın şeytanı.
Bak: “İnsan insanın şeytanıdıh”
Arife târif gerekmez.
Bir şeyi bilene, öğretmeye kalkmak doğru değildir.
“Meseldir ârife târif ne hacet. / Ben nâçar eden sen değil misin.” (Seyrânî)

Pages