Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Öksüz hırsızlığa çıksa ay ilk akşamdan doğar.
Kimsesizin iş yapması zordur.
Alim unutmuş, kalem unutmamış.
Yapılacak bir işi not etmenin; önemli görüşleri yayabilmek, gelecek için saklamak amacıyla yazmanın gereğini anlatır.
Kazanmayanın kazam kaynamaz.
Para kazanmayan kişi hiçbir ihtiyacını karşılayamaz.
Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
Bu söz toplumdaki bir çelişkiyi ortaya koyar; bir yandan insanların doğru olmaları istenirken, bir yandan da doğru söyleyenlerin kimi çevrelerce sevimsiz olduklarını anlatır.
“Doğru söz acıdır derler, darılma Her çarlıya anam diye sarılma.” (Merdümi) / “Doğru söyleyene delidir derler Kimi deli kimi velidir derler.” (Sümmanl)
Ağlatan gülmez.
Kötülük yapan kötülük görür, bu yüzden rahat edemez. “Eden bulur” atasözüyle yakın anlamlıdır.
Buz üstüne yazı yazılmaz.
Yapılan bir işin uzun ömürlü olmasına dikkat etmelidir.
“Müminin ikrarı ahdi bir gerek Yazı mı yazılır buz üzerine.” (Kul Himmet)
İtin (köpeğin) ahmağı baklavadan pay umar.
Akılsız kimseler, elde edemeyecekleri şeyi sanki alabilecek gibi boşu boşuna bekler, zaman harcarlar.
Mum yanmayınca pervane dönmez.
Bir davranışta bulunmak, bir şey yapmak için bir neden gerek.
Sabırla koruk helva olur.
Koruğun helva olana dek uzun bir sürenin geçmesi nasıl gerekliyse, kimi şeylerin oluşumundaki belli süreyi dikkate alıp acele etmemelidir.
“Sabırlı kulunu pek sever Mevlâ Sabır ile koruk bile olur helva.” (Mengüşi)
Akçesi ucuz olanın kendisi kıymetli olur.
Bak: “Parası ucuz olanın kendisi kıymetli olur.”

Pages