Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun.
Dostluk,, akılla kurulur, akılla devam eder. Duygular geçicidir. Duygulara dayanan her şey kısa ömürlüdür. Akılsız kimseyle dost olmamalıdır.
Düşenin dostu olmaz.
Bu sözde “düşmek” iki anlama gelir. Biri, herhangi bir nedenle eski itibarını, güvenirliğini yitirme; İkincisi daha çok ahlâk yönünden toplumca kabul edilmeyen davranışlar gösterme halidir. İnsanlar genellikle başarılı olanlar, doğru ve dürüst davrananlarla ilgi ve dost- / luk kurmak isterler. Bu yüzden bu iki vasıf ortadan kalkınca, ilgi ve dostluk da ya zayıflamakta ya da tümüyle silinmektedir. Bu söz bir de insanın vefasızlığını, yani insan sevgisindeki süreksizliği anlatır. Kişinin basit, bencil ve küçük hesaplarla sevgisinden geçmemesini öğütler.
'“Unutma ki dostu olmaz düşenin İptida dost alır yakan demişler.” (Mir''ati) / “Nezaret eyledim tıflı cahile Köydeki yarenlik çıkdı nafile / Sefinem vurunca taşlı sahile Yarandan bir küçük selâm görmedim. (Rıza Tevfık)'
Kasavetsiz ağız anahtarsız açılır.
Sıkıntısı olmayan insan bol bol konuşur; kısıntısı üzüntüsü olansa dut yemiş bülbül gibi susar.
Sıçan (fare) çıktığı deliği bilir.
Gizli iş yapmak isteyen onun yollarını bilir.
Hırsıza kilit (kapı baca) olmaz.
Bir insan kötülük yapmak istiyorsa engel olunamaz.
Yılanın sevmediği ot, deliğinin ağzında biter.
Görmeye bile dayanılmayan şey pek yakında bulunur, anlamında söylenir.
Kadı, anlatışa göre fetva verir (Anlatışa göre verirler fetvayı).
Bir şeyi güzel anlatmada sayısız faydalar vardır.
'Deve Kabe''ye gitmekle hacı olmaz.'
Kimi insanların dış görünüşleriyle iyi görünmek istemeleri, iyi olmalarını sağlamaz. İyi insan, insanlık görevlerini yerine getirmekle olur.
Hasta ol benim için, öleyim senin için.
Bir iyilik yapana daha çok iyilik yaparak karşılık vermenin gereği anlatılır.
Cömert derler maldan ederler, yiğit derler candan ederler.
İnsan, binlerinin kendini gereğinden fazla övmesine aldırmamalıdır, yoksa tava gelerek malından ve canından olabilir.

Pages