Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

El ağzına bakan karışım tez boşar.
Onun bunun sözüne giden kişi, yanlış kararlar alır.
'“İl sözüyle iş görürsen sana vay İle uyarı eşin boşar demişler.” (Havayi) / “El atma binen pek çabuk iner Tez eskir iğreti kaftan demişler.” (Mir''ati)'
Acındırırsan arsız olur, acıktırırsan hırsız olur.
Bir kimseye fazla acır görünürseniz, kendini devamlı acındırmak ister. Doğal ihtiyaçları karşılanmayan insan, gizliliğe ve zorla almaya zorlanır. “Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin” atasözüyle eşanlamlıdır.
Altın yere düşmekle pul olmaz.
Gerçek değerler hiç bir zaman yitmezler. Zorlamalar, yalanlar, aldatmalar geçicidir, faydasızdır. Kişiler, toplumlar, gerçek değerlerin değersizliği konusunda bir süre için yanıltılabilirler. Ama, bir gün doğrular meydana çıkar, değerler gerçek yerini alır.
“Güneş yer üstüne düşmekle pâyimâl olmaz.” (Fuzulî) / “Hakir olduysa millet şanına noksan gelir sanma, / Yere düşmekle cevher sakıt olmaz kadr-ü kıymetten.” (Namık Kemal)
Gün güne uymaz.
Bir gün iyi giden işin, başka günler de aynı olacağı kesin değildir.
Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı (hakkı) vardır.
Birinden küçük de olsa bir iyilik görüldüğünde unutmamayı öğütler. “İyilik et denize at, balık bilmezse Halik bilir” sözü bu yargıyı doğrulamaktadır.
“Bir kahvenin vardır kırk yıl hürmeti İyiler unutmaz insaniyeti.” (Merdümi)
Köşe taşı köşeye yakışır.
Toplumda herkesin bir yeri vardır. Bir mimarın sağlık memurluğu, bir mühendisin çöpçülük yapması doğru değildir.
“Köşe taşı yine köşeye konur. / Su aktığı yere ulur revane.” (Mengûşi)
Tatsız aşa tuz neylesin, akılsız başa söz neylesin.
İşe yaramayan şeyin işe yaraması için uğraşmak gereksizdir.
Çıngıraklı deve kaybolmaz.
Değeri olan bir şeyin, bir kimsenin değeri bir gün anlaşılır.
Yarım hekim candar eder, yarım hoca dinden eder.
Uzmanlık eden bilgisiz kimselerin insanlara büyük zararlar verebileceğini anlatır.
Davul, dengi dengine diye çalar.
Dostlukta, arkadaşlıkta, evlilikte kişiler her bakımdan denk olmalılar, anlaşabilmeliler. Yoksa ilişki uzun sürmez, bozulur.

Pages