Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

El el üstünde olur, ev ev üstünde olmaz.
Bak: “Dağ dağ üstünde olur, ev ev üstüne olmaz.”
Parayı veren düdüğü çalar.
İnsanların parayla ç/ok şey elde ettiklerini; paranın her şey olmadığı halde, her işin başında görüldüğünü, her şeyden üstün tutulduğunu anlatır.
“İşte şu âdemler düdüğü çalar Evvelce parayı veren demişler.” (Refiki)
Eğreti ata (emanet ata, el atma) binen tez iner.
Başkasına ait bir şeyi fazla benimsememelidir; bir gün gerçek sahibine geri verilecektir.
Her yiğidin gönlünde bir aslan yatar.
Herkesin kendine göre bir ülküsü, ulaşmak istediği bir emeli vardır.
“Kimsenin kimseye uymaz içyüzü Herkesin gönlünde bir aslan yatar.” (Adanalı Ziya)
Zengin kesesini döver, züğürt dizini.
Zengin sıkıntılarını parayla gidermeye çalışır. Yoksul da üzüntüyle sağlığım yitirir.
Tembele iş buyur (buyurursun), sana akıl öğretsin (öğretir).
Verilen bir işi yapmak istemeyen, yapmayacağını açıkça söylemez. Bin dereden su getirir; üstelik de haklı çıkmak için iş yaptırmak isteyeni kusurlu göstermeye çalışır.
Sabanın tutanağına yapışan el aç kalmaz.
Toprakta çalışan insan aç kalmaz. Çünkü toprak bilerek işleyeni iyi anlar; ona bütün verimiyle cevap verir.
Alma mazlumun ahım, çıkar aheste aheste.
Bir kişiye, bir topluma kötülük eden kişi, bir gün cezasını görür. Günlük yaşantımızda ve tarihte pek çok örnekleri vardır. Çünkü doğa ve toplum yasaları daima “ezilen”den yanadır. / “Eden bulur” atasözüyle eşanlamlıdır.
“Bilmez misin cihanda kişi ettiğini bulur.” (Beliğ)
Kırk yıllık Kâni, olur mu Yani?
İyi bir insanın kötü olması güçtür.
Borç yiyen kesesinden yer.
Borca alınan şeye karşılık hemen para ödenmez. Ama bir gün ödenecektir; o gün çabuk gelir.

Pages