Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Takıp takıştırmak
Aşırı süslenmek.
Koz ağacında karga var
Dinleyen olduğu, konuşmaması gerektiği hatırlatılır.
Maskesini atmak, maskesini kaldırmak
Gerçek yönlerini meydana çıkarmak.
Pamuk ipliğiyle bağlamak
Bir şeyin zayıf, uzun ömürlü olmadığını anlatır.
Göz almak
Göz kamaştırmak. Gözü üzerine çekmek.
Aval aval
Aptal aptal.
Alıp vermek
Herhangi biriyle bir münasebetin olup olmadığını anlatır.
Ettiğini bulmak
Yaptığı kötülüğün cezasını çekmek.
Dağa kaldırmak
Birini zorla dağa götürmek.
Yem borusu
Bir istekte sabırsızlık gösteren birini oyalamak için yapılan hareket. (*)
Osmanlı İmparatorluğu devrinde, Arabistan’a, denizden asker gönderilirken, asker ve hayvan yiyecekleri gelişigüzel verilmiş. Bu yüzden gemide kıtlık başgöstermiş. Bu duruma alışık olan askerler aldırmıyor, ama hayvanlar pek huysuzlanıyorlarmış. Bundan hayli rahatsız olan bir subay, bir kurnazlık düşünmüş : Normal günlerde yem zamanı çalınan yem borusunu çaldırmaya başlamış. Buna alışık olan hayvanlar, yem verileceğini sanarak birden sakinleşmişler. Bir istekte sabırsızlık gösteren birini oyalamak için yapılan hareket ya da söz için “yem borusu” deyimi kullanılır. Kapıların açılıp kapanmasını sağlayan menteşeye “zıvana” denir. ıZvana sözcüğü Türkçeye Farsçadan geçmiştir. Kapı, zıvanadan çıktığı zaman ayakta duramaz, devrilir. Kapının zıvanadan çıktığında ayakta dura- mayışına benzetilerek, bir kimseyi sinirlendirip aşın davranış göstermesine şebep olma halinde “zıvanadan çıkarma” deyimi kullanılır.

Pages