Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Uç vermek
Meydana çıkmak.
Hatır gönül bilmemek (tanımamak)
Saygısız olmak. Doğru bildiği yoldan bir kimsenin hatırı için şaşmamak.
Arkasında yumurta küfesi yok ya
Sözünden cayan, döneklik edenler için söylenir.
Dizini dövmek
Çok pişman olmak.
Fol yok yumurta yok
“Durup dururken” anlamında.
Kuyruğu titretmek (k)
Ölmek.
Burnunun ucunu görmemek
Çok sarhoş olanlar için söylenir.
Pata çakmak (k)
Askerce selâm vermek.
Üzümünü ye de bağını sorma
Kaynağına aldırmadan yararlanmak. (*)
Karşısındakini, hileli bir işten, hilesini söylemeden yararlandırmak istendiğinde söylenir. Hazır cevaplığıyla, nükteleriyle, dünyayı kendine özgü bir açıdan güldürüşüyle ünlü Nasrettin Hoca’yı nasıl unuturuz. Her haliyle günlük hayatımıza girmiş, düşüncelerimize, görüşlerimize yön vermiş söz, deyim olarak yerleşmiştir. “Üzümünü ye de bağını sorma”, Nasrettin Hoca’nın deyim olmuş sözlerinden biridir. Nasrettin Hoca’nın yaşadığı ülkede, zengin bir ağa vardır. Günün birinde elinde hazır parası kalmaz ağanın. Paraya çok ihtiyacı vardır. Güzelliğiyle, büyüklüğü ve verimliliğiyle çevreye ün salmış bağlarından birini satmak ister. Bağı satın almaya kimsenin aklı kesmez. Ne olursa olsun almak isteyen biri Hoca’ya başvurur. “Hoca Efendi” der, “bu işi ancak sen becerirsin. Ne et et, şu bağı bana satın al!” Hoca’ya alışverişin birtakım sırlarını, hilelerini de öğretmeyi unutmaz. Ertesi gün adam, Hoca’yı büyük bir heyecanla arar, bulur: “Nettin hocam, işi becerdin mi?” der. “Beceremez olur muyum?” der Hoca, “hele işin dalaverelerini de öğrendikten sonra!” “Bu bağ benim mi şimdi, pazarlığı kaça yaptın?” “Pazarlığı sana ne?” der Hoca, “sen yarın bizim yeni bağa buyur! Üzümünü ye ama bağını sorma!..”
Dara gelmek
Aceleye gelmek

Pages