Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

İnsan kuş misâliymiş
Uzunca bir yola gidildiğinde söylenir. (*)
Gerdan kırmak
Kırıtmak, nazlanmak.
Allaha bir can borcu olmak
Kimseye bir borcu olmamak.
Sözüm yabana
Çirkin bir sözü kullanmadan önce çirkinliğini hafifletmek için söylenir.
İt doydu da Haydar mı kaldı!
Kendisi aç olan başkasına iyilik edemez.
Biçilmiş kaftan
Yakışan iş.
Çam sakızı gibi
İstenilmediği halde peşe takılan kişiler için söylenir.
Münasebetsiz Ahmet Efendi
Yakışıksız söz ve hareket yapana söylenir. (*)
Bir kimse hiç de yakışık almayan bir söz, bir harekette bulunduğunda “Münasebetsiz Ahmet Efendi” diyerek davranışını ya da sözünü beğenmediğimizi kendine anlatmak isteriz. İkinci Mahmut’a “Münasebetsiz Ahmet Efendi” adında birisinden söz ederek, konuşmaya değer bir insan olduğunu söylerler. Padişah, merak ederek adamı huzura çağırır. Bir süre konuştuktan sonra adamda hiçbir münasebetsizlik göremez. Meraktan da kurtulamamıştır henüz : “Sizin için ‘münasebetsiz’ diyorlar, oysa hiç de öyle görünmüyorsunuz?” “öyledir efendim!” der adam ve ilâve eder.- “Efendimiz zurna çalmasını bilirler mi?” Padişah biraz şaşkın, biraz da merakla : “Hayır, bilmem,* der. “Bendeniz de bilmem efendim.- “Öyle mi!” “Evet efendim. Bursa'da halamın damadının bir yaşlı teyzezadesi vardır.” “Evet!” der padişah merakla. Adam devamla : “O da zurna çalmasını bilmez.” İkinci Mahmut adamlarına bağırır: “Aman çıkarın şu münasebetsizi, şimdi bayılacağım!..”
Tadında bırakmak
Aşırılığa kaçmamak.
Yerden yere vurmak
Birisine kıyasıya saldırmak, onu kötü durumlara sokmak.

Pages