Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Misafir kısmeti ile gelir.
Misafirin ev sahibine yük olamayacağı, çünkü onun yiyeceğinin Tanrıca sağlanacağı inancını belirtir. / “Tanrı misafiri” deyimi bu inanıştan gelmektedir. “Misafir on kısmetle gelir, birini yer, dokuzunu bırakır” ata- sözüyle eşanlamlıdır.
Karpuz (kavun, karpuz) kökeninde büyür.
İnsan, doğup büyüdüğü yerde daha mutlu olur.
Ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır.
Bir şey kötüyse, görünüşü iyi de olsa sonucu değiştirmez, daima iyiye zarar verir.
Tilkinin dönüp (gezip) geleceği yer, kürkçü dükkânıdır.
Uzun süre çalışılan bir meslekten yada bırakılıp da alışkanlık gereği yeniden başlanan bir işten vazgeçilemeyeceğini anlatmak için söylenir.
Ağız yer, yüz utanır.
Armağan verilen bir kimse, armağan vereni karşılıksız bırakmaz.
Sarhoşa dokunma, kendi yıkılsın.
Başkasının sözüne aldırmayıp yanlış yola gidene dokunmayın, cezasını çeksin.
Ateş düştüğü yeri yakar.
Ölüm gibi çok üzücü bir olaya, en çok olayla ilgili olanların üzülmelerinin haklı olduğunu anlatmak için söylenir.
“Derin suyun yufka çıkarsa ne hoş Düştüğü yeri gör yakarmış ateş.” (Mengâşt) / “Ateş yanmayınca tütün mü tüter Ak göğsün üstünde çıban mı biter.” (Karacaoğlan)
Eşek hoşaftan ne anlar.
Herkesin hoşlandığı bir şeyden hoşlanmayan bir kimseyi küçümsemek amacıyla söylenir.
Teşbihte hata olmaz.
Bir benzetmede “hata yapılmamalıdır” anlamındadır. Ama halk arasında daha çok, yapılan benzetmeden alınılmamasını dilemek için söylenir.
Baş başa bağlı, baş da padişaha.
Yönetenin söylediklerine inanmayı, ona bağlılığı anlatır.

Pages