Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Müflis bezirgan (tüccar) eski defterlerini karıştırır.
Zamanında önemli iş yapıp da sonra önemlerini yitirenler, geçmişleriyle övünürler.
Koyun can derdinde, kasap yağ derdinde.
Bak: “Keçiye can kaygısı, kasaba yağ kaygısı.”
Kötü komşu adamı hacet sahibi eder.
Yardımlaşma alışkanlığında olmayan kimseler, çevresindekileri kendi başının çaresine bakmaya zorlarlar.
Acındırırsan arsız olur, acıktırırsan hırsız olur.
Bir kimseye fazla acır görünürseniz, kendini devamlı acındırmak ister. Doğal ihtiyaçları karşılanmayan insan, gizliliğe ve zorla almaya zorlanır. “Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin” atasözüyle eşanlamlıdır.
Buğday başak verince orak pahaya çıkar.
Bir şeyin değeri, o şey lâzım olduğu zaman anlaşılır. “Abanın kadri yağmurda bilinir” atasözüyle eşanlamlıdır.
İt kağnı gölgesinde yürür de kendi gölgesi sanırmış.
Başkasından korunarak iş yapan kimi akılsızlar, başarılarının kendilerinden geldiğini sanırlar.
Tilki tilkiliğini anlatıncaya (bildirinceye) kadar post elden gider.
Çok kez bir doğruyu, bir gerçeği anlatıp kabul ettirinceye kadar büyük sıkıntı çekildiğini anlatır.
Dilsiz de olsa kâmil belli olur.
Yetişmiş, olgun bir kimse, konuşmasa bile davranışlarıyla, dünyaya, topluma ve olaylara bakışıyla, eylemiyle belli olur.
“Güneş balçık ile sıvanmaz ey dil Bi zeban olsa da bellidir kâmil.” (Levni)
Huy canın altındadır.
Alışkanlıklardan kurtulmak kolay değildir. Huy insanın davranışlarını ayarlayan bir alışkanlıktır, ölüme dek sürer. / “Huylu huyundan vazgeçmez” atasözüyle eşanlamlıdır.
Her baharın bir hazam vardır.
Her şeyin bir bitimi, sonu vardır.
“Ayandır bu baharın var hazanı Geçer durmaz bu dilberlik zamanı.” (Taşlıcalı Yahya Beğ)

Pages