Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Kaçanı kovmazlar (kovalamazlar), yıkılanı vurmazlar.
Kaçanı kovalamak, yıkılıp düşeni ezmek yiğitliğe sığmaz.
Dile gelen ele gelir.
İnsan bir işi düşünüp yapmaya karar verirse o iş artık yapılabilir demektir.
Abdalın yağı olunca gâh borusuna çalar, gâh gerisine. “Çobanın yağı olunca çarığına sürer”.
Varlıklı ve görgüsüz kişi malını gereksiz yere harcar.
Eski düşman dost olmaz.
Düşmanlığın kolay kolay geçmeyeceği anlatılır.
“Dost uyur, su uyur, düşman uyumaz, / Bilirsin, dost olmaz eski düşmanın.” (Mengûşi)
Al giyen alınır.
Yapılan bir işle ilgisi olan kimse, o işi hakkında bir eleştiri yapıldığında, kendisinin eleştirildiğini düşünür. “İşkili büzük dingilder” atasözüyle eşanlamlıdır.
Aç arslandan tok domuz yeğdir.
Aç, iyi yaradılışlı, iyi huylu olsa bile tehlikelidir. İnsanların karnı doyunca, kötü yaradılışlı olsa da iyi olma gereğini duyarlar.
Anasına bak kızım al, kenarına bak bezini al.
Yakın çevre, insanı etkiler. Ana ile babanın çocuk eğitiminde büyük yeri vardır. Ayrıca soyaçekim de bilimsel bir gerçektir. Genellikle çocuk, dış görünüşü ve iç yapısı yönünden anne ve babasına benzer.
“Şabı kaynatmakla olur mu şeker Meşhur sözdür her cins cinsine çeker.” (Gedayi) / “Anlamaza davul çalsan az gelir Anlayana sivrisinek saz olur.” (Mesti)
İt iti ısırmaz.
Aynı çıkardan yararlanan kimseler birbirlerini korurlar.
Çiğnemeden yutulmaz.
En küçük bir iş bile emekle sağlanır.
Katıra (eşeğe) cilve yap demişler, çifte (tekme) atmış.
Bak: Eşeğe (katıra) cilve yap demişler, tekme (çifte) atmış.

Pages