Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Susayan kanmam sanır.
“Sanmak”, burada bir korkuyu belirtmektedir: açlık korkusu... Bu korku insanı yasa dışı davranışlara götürebilir. İnsanın kafasından “yarınım ne olacak”, “ya aç kalırsam” kaygılarını silmek gerekir.
Talihsiz hacıyı deve üstünde yılan sokar.
İnsanın işi ters gitti mi bir, en olmaz yerde bile zarar görebilir.
Emanet eşeğin yuları gevşek olur.
Emanet bir şeyin çabuk elden çıkacağını, yerine çabuk verilmesi gerektiğini anlatır.
Yatan kurttan yeler tilki iyidir.
Bak: “Yatan arslandan, gezen tilki yeğdir.”
Adamın adı çıkacağına canı çıksın.
Bak: “İnsanın adı çıkmadansa canı çıkması yeğdir (hayırlıdır)”.
Ananın bastığı yavru (civciv) incinmez (ölmez).
Ananın çocuğu için yaptığı her davranış çocuğun iyiliği içindir, onu döğse bile.
Gözlüye gizli yoktur.
Görmesini bilen için gizli yoktur, o her şeyi görür.
Eğride tok, doğruda aç görülmez.
Doğru davranmayanların onmadıklarını, doğruluktan ayrılmayanların ise başarı kazandıklarını anlatır.
Ağlamayan çocuğa meme vermezler.
İstemeyen, istemesini bilmeyen, kısacası hakkını aramayanlar, genellikle haksızlıkla karşı karşıyadırlar. Birçok insan hakları, kendiliğinden elde edilmemiş, uzun mücadeleler sonunda alınmıştır.
“Verilmez oğlan ağlamasa emcek.” (Güvahi) / “İstemem o dehşet gün gelip çatsın Bana kimseler anam kadar yanmaz.” (Cahit Sıtkı Tarancı)
Aç ölmekten tok ölmek yeğdir.
Ölmek gerekiyorsa, tokluk için çalışarak ölmek daha doğrudur.
“Dimez kimse cihan yoğ ölmek Mele aç ölmeden yeğdir tok ölmek.” (Güvâhî)

Pages