Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Açın kamı doyar, gözü doymaz.
Aç insanın bir öğünlük doyması yetmez. Ona aç kalmayacağı güvenini veremedikçe karnı doysa bile gözü hep açtır.
“Şol kişi kim ola bir gözi ak Gözi daymaz virseler gerbin kulaç.” (Edirneli Nazmi)
Bekârın parasını it yer, yakasını bit.
Yalnız yaşamak zordur, birliktelik hayatta pek çok kolaylıklar sağlar. / “Bekârlık maskaralıktır” sözüyle eşanlamlıdır.
İtle çuvala girilmez.
Huysuz, geçimsiz ve dürüst olmayan kimselerle yakınlık kurulamaz, birlikte çalışılmaz.
Kel ölür sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur.
Sahip olunan kimi şeylerin, ancak kaybolduktan sonra değerinin anlaşıldığını anlatır. / “Kaçan balık büyük olur” atasözüyle eşanlamlıdır.
“Kel ölür sırma saçlı olur Kör ölür badem gözlü / Meltem gibi delikanlılar, kardeşim çürüyor Ne keldirler ne de kör.” (Bedri Rahmi Eyuboğlu)
Dut kurusu ile yâr sevilmez.
Sevgiyi hafife almamanın gereğini anlatır. / “Boş torba ile at tutulmaz” atasözüyle eşanlamlıdır.
Vakitsiz öten horozun başını keserler.
Bir doğruyu, bir gerçeği zamanından önce söyleyenin anlaşılmadığını, büyük cezalara çarpıldığını anlatır.
Kuru gayret çarık eskitir.
Bir iş yapmak isteyen önce düşünmeli, plânlar yapmalıdır; yoksa çok zahmet çekilir, verimli olmaz.
Destursuz bağa girilmez.
Bak: “Destursuz bağa gireni sopayla kovalarlar.”
Ekmeden biçilmez.
Emek vermeden hiç bir sonuç alınamaz.
“Dikmeden ağaç, dilersin yemişi Ekmeyecek ne biçersin ey kişi.” (Miftah)
Yarası olan gocunur.
Suç işleyen kimsenin alıngan olduğunu, o konuda her söylenen sözün kendisi için söylendiğini sandığını anlatır.

Pages