Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Gül dikensiz olmaz.
Her sevilen şeyin bazı pürüzlü, sevgiye engel olan yanları vardır.
“Bir âşık-ı zarın bin ağyari var / Olur mu gülşende gül dikensiz yar.” (Emrah) / “Gönül ağyar için incinme yare Gönül olmaz bağ-ı âlemde dikensiz.” (Neyli) / “Gül dikensiz bitmez imiş Bülbül gülsüz ötmez imiş İşe güce yetmez imiş Eli yardan ayrılanın.” (Karacaoğlan)
Köpekle yatan pire ile kalkar.
Uygunsuz kimselerle düşüp kalkan, onlarla kurduğu ilişki sonucu büyük zararlara uğrar.
Güneş balçıkla sıvanmaz.
Gerçekler, güneş gibidir, her yerde açık seçik görülür. Görmemek, görmek istememek, gizlemek imkânsızdır. 39 [1]
“Güneş balçık ile asla sıvanmaz Hakikat acıdır bir dem tatlanmaz.” (Mevci)
Susayan kanmam sanır.
“Sanmak”, burada bir korkuyu belirtmektedir: açlık korkusu... Bu korku insanı yasa dışı davranışlara götürebilir. İnsanın kafasından “yarınım ne olacak”, “ya aç kalırsam” kaygılarını silmek gerekir.
Gökyüzünde düğün var deseler, kadınlar merdiven kurmaya kalkar.
Kadınların, eğlenmeyi çok istediğini anlatır.
Aç, aç ile yatınca arada dilenci doğar.
Ana baba yoksulsa çocukları da yoksul olur.
Terzi kendi söküğünü dikemez.
İnsan genellikle, başkalarına yaptığı hizmeti, aynı ölçüde kendine yapamaz.
Dünya ölümlü, gün akşamlı.
'Her şeyin bir sonu vardır. Bu yüzden herhangi bir duruma fazla güvenmemelidir. / “Dünya Süleyman''a bile kalmamış” atasözüyle eşanlamlıdır.'
iki dinle bir söyle.
Gelişigüzel konuşmamanın gereğini anlatır. / “Söz gümüşse sükût altındır”, “İki kulak bir dil için” atasözleriyle eşanlamlıdır.
“Mecliste arif ol kelâmı dinle / II iki söylerse, sen birin söyle.” (Karacaoğlan)
Ağaran baş ağlayan göz gizlenmez.
Kimi gerçekler vardır ki saklanamaz.

Pages