Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Kol kınlır yen içinde, baş yarılır börk içinde.
Bak: “Baş yarılır (kırılır) fes içinde, kol kırılır yen (kürk) içinde.”
Şeriatın kestiği parmak acımaz.
Yasalara boyun eğmenin gereğini anlatır.
Yavaş atın tekmesi (çiftesi) yavuz olur.
Sessiz, uslu görünen kimi insanlar bir haksızlık karşısında çevresini şaşırtacak şekilde tepki gösterebilirler.
Oynamasını bilmeyen kız, “yerim dar” demiş; yerini genişletmişler, “yenim dar” demiş.
Bir şeyi yapamadığını açıkça kabul edip söyleyemeyenlerin birtakım bahaneler ileri sürmeleri karşısında söylenir.
“Yerimiz dar deyü bulur bahane Oynamaya gönlü olmayan demişler.” (Refiki)
Adamak kolay, ödemek güçtür.
Söz vermek kolaydır, verdiği sözü yerine getirmek güçtür.
Davacısı kadı olanın yardımcısı Allah olsun.
İnsanları yargılayan kimse çok doğru, çıkar gözetmeyen biri olmalıdır.
“Dedim davacım kim dedi ki kadı Dedim uçalım-mı, dedi ki yok yok.” (Ruhsatı) / “Çağrılmadık yere ayağın atma Davetle varanın yeri dar olmaz.” (Bedri)
Yalnız kalanı kurt yer.
İnsan tek başına kendini koruyamaz, haklarını savunamaz. Birleşmek, birlik olmak, böylece kuvvetli olmak zorunluğu vardır. / “Bir elin nesi var, iki elin sesi var” atasözüyle yakın anlamlıdır.
Bir ağaçta gül de biter diken de.
Bir aileden iyi insan da yetişir, kötü de.
Bal tutan parmağım yalar.
Kimi insanların kendilerine teslim edilen bir şeyden yada ilgileri olan bir işten pay umduklarını, pay ayırdıklarını anlatır.
“Bal tutan parmağını yalar demişler.” (Levni)
Ağaçtan maşa olmaz.
İnsan yeteneğinin gerektirdiği işi yapmalıdır.

Pages