Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Baba koruk (ekşi elma) yer, oğlunun dişi kamaşır.
Bir kimsenin yaptığı kusur yada kötülük yalnız kendini ilgilendirmemektedir. Toplum, değil böyle bir kimseyi, bu kimsenin çocuklarını bile hoş görmemektedir. Topluma yararlar sağlayan bir kimse ise, yararı anlaşıldığı zaman, toplumca baştacı edilmekte, böyle bir kimsenin yakınları bile aynı saygıyla selâmlanmaktadır. / “Baba eder, oğul öder” atasözüyle eşanlamlıdır.
Mal canı kazanmaz, can malı kazanır.
İnsan, sağlığını tehlikeye koyacak biçimde çalışmamalıdır.
Sabrın sonu selâmettir.
Başarının birçok yollarından biri de sabırdır. Beklemesini bilmek, hoş durmadan beklemek ve sırası gelince bütün gücüyle ortaya çıkmaktır.
“Nâziyâ sabreyle derd ü belâya / Sabrın sonu selâmettir demişler.” (Nazi)
Ay (gün) var yılı besler, yıl var ayı (günü) beslemez.
Bak: Gün (ay) var yılı besler, yıl var günü (ayı) beslemez.
Suyu getiren de bir, testiyi kıran da.
Bak: “Testiyi kıran da bir, getiren de...”
Rüzgâra tüküren kendi yüzüne tükürür.
Kimi doğal güçlere zayıf bir güçle karşı koyan kötü sonuçlar alır.
Göz görür, gönül ister.
Bak: “Göz gördüğünü ister.”
Köpek ekmek veren (yediği) kapıyı tanır.
İyiliği bilmeli, değerbilir olmalıdır.
Boşboğazı cehenneme atmışlar, “odun yaş (az)” diye bağırmış.
Nerede nasıl konuşulacağını bilmeyen insan gülünç durumlara düşer ve kendine zarar getirir.
Gülü seven dikenine katlanır.
Kötü bir durumla karşı karşıya iken üzülmemek gerekir. Çünkü kötü durumun yerine bir iyisinin doğabileceği, olağandır. Ayrıca, iyi ve güzele kavuşmak için kimi sıkıntılara katlanmak gerekir.
“Şimdi de tutturmuş seninki / Başımı sokacak ev isterim diye Tutgunsun, vereceksin ister istemez Gülü seven katlanır dikenine.” (Rıfat Ilgaz)

Pages