Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Çok naz âşık usandırır.
Ölçülü olmayı, yapmacılıktan sakınmayı, içten gelindiği gibi davranmanın gereğini anlatır.
'Sev seni seveni hâk ile yeksan ise, sevme seni sevmeyeni Mısır''a sultan ise.'
Seni seven kimse, kim olursa olsun, isterse çok değersiz biri, onu sev. Seni sevmeyen kimseyi de, isterse sultan olsun, sevme.
Zurnada peşrev olmaz ne çıkarsa bahtına.
Bir iş genellikle belli ölçüler içinde belli kurallarla; kimi işler de bilinen kuralların dışında, insanı yadırgatan, alışılmamış bir yolla yapılır ve alınacak sonuç tesadüfe bırakılır. İşte bu söz, sonucun ne olacağı bilinmeyen şeyler için söylenir.
Her gün papaz pilav yemez.
'Hal ve şartların her zaman uygun gitmediğini, kimi kez önemli fırsatların ele geçebileceğini anlatır. '''
“Bir kere aldatır dostu dostunu Kete yemez her dem papaz demişler.” (Şikâri)
Cömert derler maldan ederler, yiğit derler candan ederler.
İnsan, binlerinin kendini gereğinden fazla övmesine aldırmamalıdır, yoksa tava gelerek malından ve canından olabilir.
Gün geçer, kin geçmez.
Bir öç alma duygusu olan kinin, gizli bir düşmanlık halinde geliştiğini, geçmesinin imkânsızlığını anlatır.
Çivisiz tahtayı yel alır.
İnsan kontrolsüz kalırsa kötü yola gidebilir.
El elden üstündür.
Bir şeyi daha iyi yapacak birinin bulunacağını anlatır.
“Kepenek altında ne erler yatar El elden üstündür arşa varınca.” (Emrah) / “Hatırın yıkarlar hatır yıkınca Göz yaşı yenilmez taşub akınca El elden üstündür arşa varınca Nasihatim dinle sakın gururdan.” (Pîr Sultan Abdal)
Korkunun ecele faydası yoktur.
Ölüm doğaldır. Bunu böyle bilerek günleri ölüm korkusuyla geçirmemek gerekir.
“Korkunun faydası yoktur ecele Ecel bir gün camın sunar demişler.” (Figani)
İslâmın şartı beş, altıncısı insaf demişler.
Bir insanın insaflı yada insafsız oluşu yani adalet duygusuna sahip olup olmaması çok önemlidir. Bu duyguyu taşımayan birinin insanlık dışı davranışlarda bulunabileceği pek doğaldır.

Pages