Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Ala keçiyi gören içi dolu yağ sanır.
Bak: Ak koyunu gören, içi dolu yağ sanır.
Adam ondur, dokuzu dondur.
Görünüş önemlidir. İyi bir giyim, çevrede olumlu ilgi yaratır.
“Libas idin ki ola hürmetin on, / Ki zira âdem ondur, dokuzu don.” (Giivâhî)
Hocanın vurduğu yerde gül biter.
Öğretmen öğrenciyi cezalandırıyorsa eğer, bu öğrencinin yararınadır.
“Sanki döv sem ne yaparsın? / Hocayız biz, döveriz. / Gül biter aşk ile vurduk mu... / İnandı mı, caiz.” (Mehmet Âkif Ersoy) / “Amelsiz âlimi alma bir pula Bendini tut gitme gittiği yola.” (Kadri)
Dolu küpün sesi çıkmaz.
İşi gücü olan, bir uğraşısı bulunan kimseler gereksiz yere konuşmaz, gevezeliklerle zaman öldürmezler. / “Boş fıçı çok lângırdar” atasözüyle yakın anlamlıdır.
Kusursuz güzel olmaz.
Bak: “Her güzelin bir kusuru vardır.”
Doğruluk minarede kalmış, onun da içi eğri.
Doğruluk önemli bir erdemdir. Ne var ki, buna uyan insanların sayısı azdır anlamında söylenir.
Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez.
Aza önem vermeyen, çoğu elde edemez. / “Biri bilmeyen bini hiç bilmez” atasözüyle eşanlamlıdır.
Dilenciye borçlu olma, ya düğünde ister ya bayramda.
Seviyece düşük kimselerle ilişki kurmamalıdır, insanın onurunu kırıcı davranışta bulunabilir.
Testiyi kıran da bir, getiren de (suyu getiren de).
Yapılan iyiliğin, bir işe kendini adarcasına yapılan çalışmanın karşılıksız; yapılan kötülüğün, bir iş yaparken kaytarmanın çok kez cezasız kaldığını anlatan bir sözdür.
“Bu dünya böyledir ezelden ekser Destiyi kıran da mükâfat bekler.” (Şikâri) / “Mukaddem su getirmek desti kırmak bir idi amma Aceptir mazhar-ı rüçhan olur desti kıran şimdi.” (Ziya Paşa)
Eskiye itibar olsaydı bit pazarına dolu yağardı.
Eskimiş, değeri kalmamış şeylerin yeniden değer kazanamayacağını anlatır.
“Dünyada eskiye itibar olsa Her sabah nur yağar bit pazarına.” (Sümmanî) / “Bed asla necabet mi verir hiç üniforma Zerdûz palan ursan eşek yine eşektir.” (Ziya Paşa)

Pages