Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Varım veren utanmamış.
İmkânları sınırlı olan bir kimsenin bir işe küçük bir oranda katılmasının hoş karşılanması için söylenir.
Aç elini kora sokar.
Aç, yiyeceğini sağlamak için her türlü tehlikeyi göze alabilir. “Aç köpek fırın deler (yıkar)”, “Aç kurt arslana saldırır” atasözleriyle eşanlamlıdır.
Boş ite menzil olmaz.
Boş gezen, aylak kimsenin belli bir yeri yoktur.
Elifin hecesi var, gündüzün gecesi var.
İyi günler sürüp gitmez, kötü günlerin geleceğini de hesaba katmak gerekir.
Her inişin bir yokuşu, her yokuşun bir inişi vardır.
İnsan hayatında yükselme yada düşme devamlı değildir. Yükselen bir insanın birdenbire itibarını yitirmesi nasıl olağansa, birdenbire itibar kazanmak, yükselmek de öylesine doğaldır.
İtle yatan bitle kalkar.
Bak: “Körle yatan şaşı kalkar”.
Can candan şirindir (tatlıdır).
Başkasının canı ne kadar önemliyse de insanın kendi canı daha değerlidir.
Gören gözün hakkı vardır.
Görülüp de imrenilecek küçük şeylerden görene pay ayırmak anlamında söylenir.
Şahin küçüktür ama turnayı havadan indirir.
Her küçük zayıf olmaz. Nice küçükler, büyüklerden daha güçlüdürler.
“Akıl yaşta değil bil ki serdedir Şahin küçük ama turna avlar demişler.” (Mevci)
Arayan mevlâsını da bulur belâsını da.
Bu sözde iki anlam vardır: belâsını aramak: kavgaya sebep olacak olay çıkartmak. Bir de, bir doğruyu, bir gerçeği aramak ve sonunda bulmak. Bu söz, daha çok ikinci anlamda söylenir.
“Koşan elbet varır, düşen kalkar Kara taştan su damla damla akar Birikir, sonra bir gümüş göl olur Arayan hakkı en sonunda bulur.” (Tevfik Fikret)

Pages