Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Suçu gelin etmişler, kimse güvey girmemiş.
Bak: “Kabahat samur kürk olsa, kimse sırtına (üstüne) almaz.”
Hanım kırarsa kaza, halayık (hizmetçi) kırarsa suç.
Söz ve para sahiplerinin buyruğunda olanlar, küçük görülür genellikle; en küçük kusurları suç sayılır. Oysa söz ve para sahiplerinin kusurları sevimli, kendilerine özgü bir davranış olarak gösterilir.
Az tamah çok ziyan getirir.
Bir şeyin en iyisine, en güzeline ulaşmayı herkes ister, ama yoluyla. Bir merdivenden çıkarken önce birinci, sonra ikinci basamağa basmak gerekir. Sonuncu basamağa basmak isteyen, kuşkusuz düşecektir.
“Az tama’ çok ziyan getirir her an Kanaattir nefse yular aemişler.” (Mevci)
Alışmış kudurmuştan beterdir.
Kötü alışkanlıklar insanı gülünç durumlara düşürür, onuru kırılır, toplumdaki yeri bozulur. İşlerini yürütemez, perişan olur ve kolay kolay eski durumuna dönemez. Örnek: içki alışkanlığı.
Kalp kalbe karşıdır.
Birbirini seven insanların aynı anda birbirini anmaları halinde söylenir. / “Gönülden gönüle yol vardır” atasözüyle eşanlamlıdır.
Acıkan doymam, susayan kanmam sanır.
Sıkıntı çeken kimse sıkıntısından kurtulduğuna bir türlü inanamaz.
Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez.
Denenmiş şeylerden ders almanın gereğini anlatır.
Çirkefe taş atma, üstüne sıçrar.
Edepsiz, iğrenç bir kişinin tepkisine yol açacak bir davranışta bulunmamalıdır.
Bir göz ağlarken öbür göz gülmez.
Bir aile içinde birinin derdi, öbürlerini de üzer. Bir toplum için de aynı şey düşünülebilir. Toplumun bir kesimi büyük sıkıntılar içindeyken bir başka kesimi duygusuz kalmamalıdır.
Vücut kocar, gönül kocamaz.
İnsanın yaşamaya doymadığını; dünyayı, hayatı her an aynı canlılıkla sevdiğini anlatır.

Pages