Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Söz var iş bitirir, söz var baş yitirir.
Sözün önemi büyüktür. Ölçülü, yumuşak sözler olumsuz kararlan olumlu yapabilir. Ölçüsüz, sert sözlerse, kişiyi ölüme dek götürebilir.
Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
Bu söz toplumdaki bir çelişkiyi ortaya koyar; bir yandan insanların doğru olmaları istenirken, bir yandan da doğru söyleyenlerin kimi çevrelerce sevimsiz olduklarını anlatır.
“Doğru söz acıdır derler, darılma Her çarlıya anam diye sarılma.” (Merdümi) / “Doğru söyleyene delidir derler Kimi deli kimi velidir derler.” (Sümmanl)
Kurtlu baklanın kör alıcısı olur.
Bak: “Bitli baklanın kör alıcısı olur.”
Yiğit başından devlet ırak değildir.
Değeri olan kimseler çok kez günün birinde herkesin ulaşamadığı şeylere sahip olabilirler.
Umut, fakirin (garibin) ekmeğidir.
Yoksul kimse hep bir gün zengin olmayı düşler.
Gün geçer, kin geçmez.
Bir öç alma duygusu olan kinin, gizli bir düşmanlık halinde geliştiğini, geçmesinin imkânsızlığını anlatır.
Leyleğin ömrü laklakla geçer.
Boş yere konuşan, olumlu bir iş yapmayan kimseler için söylenir.
“Ne kazandık bu kadar bakmak ile Leyleğin ömrü geçer lâklâk ile.” (Namdar Rahmi Karatay)
Dünya ölümlü, gün akşamlı.
'Her şeyin bir sonu vardır. Bu yüzden herhangi bir duruma fazla güvenmemelidir. / “Dünya Süleyman''a bile kalmamış” atasözüyle eşanlamlıdır.'
Aç kurt aslana saldırır.
Aç insan, kızgındır, öfkelidir, yakar, yıkar. Fazla düşünmez, büyük küçük demez, yasalar onu engelleyemez.
Aç anansa (atansa) da kaç.
Aç, hiç bir özür dinlemez, öfkelidir, kızgındır, her şeyi yapabilir. / “Aç, yanından kaç” atasözüyle eşanlamlıdır.

Pages