Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Kırkından sonra azam teneşir paklar.
Belli bir yaştan sonra çevrenin yadırgadığı bir davranışta bulunanların kınandığını anlatır.
“Uyup nefse sakın çıkma yolundan Çare yoktur kırkdan sonra azana.” (Mengûşi)
Her yiğidin gönlünde bir aslan yatar.
Herkesin kendine göre bir ülküsü, ulaşmak istediği bir emeli vardır.
“Kimsenin kimseye uymaz içyüzü Herkesin gönlünde bir aslan yatar.” (Adanalı Ziya)
Kızı gönlüne bırakırsan ya davulcuya varır, ya zurnacıya.
Gençlere her zaman yardımcı olmalıdır, aksi halde yanlış kararlar alabilirler.
Herkes aklını mezada vermiş (pazara çıkarmış), yine kendi aklım beğenmiş.
İnsanlar genellikle başkalarına göre daha doğru düşündüklerine inanır, kendilerini daha akıllı kabul ederler. / “İnsan kendini beğenmezse çatlar (ölür)” atasözüyle eşanlamlıdır.
Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil.
İnsanlar arasındaki ilişkilerde daha anlayışlı olmanın, birbirini yüksünmemenin gereği anlatılır.
Önce iğneyi kendine batır, sonra çuvaldızı ele.
Bak: “İğneyi kendine batır, sonra çuvaldızı ele.”
Keçiye can kaygısı, kasaba yağ kaygısı (koyun can derdinde kasap yağ derdinde).
Başkasının büyük zararı yanında kendinin küçük zararını düşünenlere sitem yollu söylenir.
Çok bilen (çok söyleyen) çok yanılır.
Çağımızda her şeyi bilmek imkânsızdır. Bilim gelişmiş, teknik ilerlemiş; tıp, uzay araştırmaları, inanış ve görüşlerde değişiklik yapmıştır. Böyle bir çağda kişi, her şeyi aynı ölçüde bilemez. “Ayaklı kütüphane” deyimi artık gerilerde kalmıştır. Her şeyi bildiğini söyleyen yada o yollu konuşan, bir şey bilmeyen yada tam bilmeyen, dolayısıyla yalan kişidir.
“Tecrübe ehli [1] bunu böyle bilir Kim ki çok söyleye ol çok yanılır.” (Atayi) / “Meclisde sakin ol eyleme sohbet Çok söyleyen çok yanılır demişler.” (Dervişi)
Adam ikrarından, hayvan yularından çekilir.
İnsan sözüyle bağlanır, hayvan yularıyla.
“Tutulur kim meseldür ululardan, / Nefısden âdem-ü hayvan yularından.”
Araba ile tavşan avlanmaz.
Her şeyin yoluyla, usulüyle yapılması gerektiğini anlatır.

Pages