Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Vakitsiz öten horozun başını keserler.
Bir doğruyu, bir gerçeği zamanından önce söyleyenin anlaşılmadığını, büyük cezalara çarpıldığını anlatır.
Kazanmayanın kazam kaynamaz.
Para kazanmayan kişi hiçbir ihtiyacını karşılayamaz.
Çobana verme kızı, ya koyun güttürür ya kuzu.
İnsanlar yetiştikleri çevrenin, aldıkları kültürün etkisi altındadırlar, davranışları ona göredir. İlişki kurmak istenilen insanları iyi tanımak ona göre davranmak gerektir.
Katıra “baban kim?” demişler, “dayım at” demiş.
Kendine güveni olmayan kimse, olduğu gibi görünmek yerine iyi yanlarıyla tanınmak ister.
Aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz.
“Büyük” olan, “çok” olan şeylerin “az”lardan meydana geldiğini unutmamak gerekir. Azı küçümseyenin çoğu elde etmesi kolay değildir. “Aza demişler nereye, çoğun / yanına demiş” sözü, varlıklı kimselerin, küçük kazançları küçümsemediğini anlatır.
“Herşeyirı çokluğu azından olur Aza kanaat et her an demişler.” (Mir’ati)
Ağlamayan çocuğa meme vermezler.
İstemeyen, istemesini bilmeyen, kısacası hakkını aramayanlar, genellikle haksızlıkla karşı karşıyadırlar. Birçok insan hakları, kendiliğinden elde edilmemiş, uzun mücadeleler sonunda alınmıştır.
“Verilmez oğlan ağlamasa emcek.” (Güvahi) / “İstemem o dehşet gün gelip çatsın Bana kimseler anam kadar yanmaz.” (Cahit Sıtkı Tarancı)
Ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz.
Her işten mutlaka iyi sonuç alınmaz.
Her yerde okka (okka her yerde) dört yüz dirhem.
Bir doğrunun, bir gerçeğin yer ve zaman ne olursa olsun değişmeyeceğini anlatır.
Kâr eden, ar etmez.
Bak: “Kâr dünyası değil, ar dünyası.”
İsteyenin bir yüzü kara, vermeyenin iki yüzü.
Birinden uygunsuz bir istekte bulunmak çirkin bir davranıştır. Böyle bir isteği geri çevirmek daha da çirkindir, anlamında söylenir.

Pages