Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
Tutulan bir işte başarıya ulaşmak, hak aramak, bir kötülüğü altetmek için birleşmek gerekir. İnsanların en etkili silâhlarından biri de birleşmeleridir. Anlaşmış bir topluluğun yapamayacağı şey pek azdır.
“Bir elin çıkmaz sesi al ittifaka herkesi.” (Hilmi) / “Kul kula sebeptir iyi bil ey can İş başaramaz tek başına bir insan.” (Şikâri) “Çıkmaz sadası bir elin âlemde fil-mesel.” {19) (Sami Paşa)
Deveci ile görüşen kapısını büyük açar (açmalı).
Yüksek seviyede iş yapan yada görünmek isteyenlerin, ona göre davranmaları, bu durumun gereklerini yerine getirmelerini anlatır.
Dişi köpek kuyruğunu sallamayınca erkek köpek ardına düşmez.
Bak: “Dişi yalanmazsa erkek dolanmaz.”
Ekmekle oynayanın ekmeğiyle oynanır.
Başkasının hakkını yiyen bir gün olur aynı durumla karşılaşır.
Kısmetsiz köpek, sabaha karşı uyuyakalır.
Fırsatı iyi kullanmalıdır, yoksa bütün emekler boşa gider.
Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz.
Yolunu bildikten sonra başarılamayacak iş yoktur. İnsan beklemediği, düşünmediği bir olaya da katılabilir.
Çok havlayan köpek ısırmaz.
Her şeyi, her sorunu sözle çözmek isteyenden iş çıkmaz anlamında söylenir.
Düşenin dostu olmaz.
Bu sözde “düşmek” iki anlama gelir. Biri, herhangi bir nedenle eski itibarını, güvenirliğini yitirme; İkincisi daha çok ahlâk yönünden toplumca kabul edilmeyen davranışlar gösterme halidir. İnsanlar genellikle başarılı olanlar, doğru ve dürüst davrananlarla ilgi ve dost- / luk kurmak isterler. Bu yüzden bu iki vasıf ortadan kalkınca, ilgi ve dostluk da ya zayıflamakta ya da tümüyle silinmektedir. Bu söz bir de insanın vefasızlığını, yani insan sevgisindeki süreksizliği anlatır. Kişinin basit, bencil ve küçük hesaplarla sevgisinden geçmemesini öğütler.
'“Unutma ki dostu olmaz düşenin İptida dost alır yakan demişler.” (Mir''ati) / “Nezaret eyledim tıflı cahile Köydeki yarenlik çıkdı nafile / Sefinem vurunca taşlı sahile Yarandan bir küçük selâm görmedim. (Rıza Tevfık)'
Akıllan pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklım almış (beğenmiş).
İnsanlar her an birer davranış içindedirler. Bilerek, severek yaparlar. Genellikle kendi istekleriyle akıllarıyla yaptıkları için akıllarını beğenirler.
Sinek küçüktür ama mide bulandırır.
Küçük gibi görünen davranışlar insana büyük zararlar verebilir.

Pages