Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Alçak uçan yüce konar, yüce uçan alçak konar.
Alçak gönüllü olanlar toplumca sevilir, kendini herkesten üstün görenler ise sevilmezler.
“Alçak gönüllü ol kibr etme yâhû Alçak uçan yüce konar demişler.” (Yesârî)
Bir çöplükte iki horoz ötmez.
Bir toplulukta bir baş olur.
Acemi nalbant kendini gâvur eşeğinde dener.
Bir konuda iyi yetişmemiş kimse, deneyimlerini, önem vermediği şey yada kimse üzerinde yapar.
Gidip de gelmemek var, gelip de dönmemek var.
Ölüm, insan için doğal bir sonuçtur. Doğmak ve yaşamak gibi. Hiç umulmayan bir zamanda ve yerde ölmek olağandır.
“Neylersin ölüm herkesin başında. / Uyudun uyanmadın olacak. / Kim bilir nerde, nasıl kaç yaşında? / Bir namazlık saltanatın olacak, Taht misali o musalla taşında.” (Cahit Sıtkı Tarancı)
Hocanın vurduğu yerde gül biter.
Öğretmen öğrenciyi cezalandırıyorsa eğer, bu öğrencinin yararınadır.
“Sanki döv sem ne yaparsın? / Hocayız biz, döveriz. / Gül biter aşk ile vurduk mu... / İnandı mı, caiz.” (Mehmet Âkif Ersoy) / “Amelsiz âlimi alma bir pula Bendini tut gitme gittiği yola.” (Kadri)
Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar.
Bak: Tabak sevdiği deriyi yerden yere çalar.
Taş taş üstünde olur, ev ev üstünde olmaz.
Bak: “Dağ dağ üstüne olur, ev ev üstüne olmaz.”
Aç ölmekten tok ölmek yeğdir.
Ölmek gerekiyorsa, tokluk için çalışarak ölmek daha doğrudur.
“Dimez kimse cihan yoğ ölmek Mele aç ölmeden yeğdir tok ölmek.” (Güvâhî)
Öküz öldü, ortaklık bozuldu.
Dostluk yada bir yakınlık maddi bir çıkarla kurulmuşsa, maddi çıkarın bozulmasıyla dostluğun ve yakınlığın sona ereceğini anlatır.
Atlar tepişir, arada eşekler ezilir.
Önemli kararlar alabilecek yada önemli olaylar yaratabilecek mevkide olanlar, sorumsuz davranırlarsa, onları etkilemeyen kitleler yada kişiler büyük zarar görürler. Kısacası, büyüklerin büyük kusurları, küçüklerin büyük zarar görmelerine sebep olur.

Pages