Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Dost acı söyler (dost sözü acıdır).
Karşısındakini üzmemek için doğruları gizlemek, yanlışları doğru görmek ve göstermek “nezaket” sanılmaktadır. Oysa üzmeden, kırmadan da doğrular söylenebilir. Ayrıca, doğrular ne pahasma olursa olsun söylenmelidir. İlk anda üzülen, kırılan kimse, bir süre sonra söylenenden yararlanacaktır. Hele dostlar arasında doğrular, söylenişi acı da olsa ortaya konulmalıdır.
Akıllı düşününceye kadar deli oğlunu everir.
İyi düşünüp çabuk karar vermek gerekir. Aksi halde kimi fırsatlar elden kaçar. / “Akıllı köprü arayıncaya kadar deli .suyu geçer” atasözüyle eşanlamlıdır.
Dost başa, düşman ayağa bakar.
İnsanın giyinişine dikkat etmesi gereğini anlatır.
Baş başa bağlı, baş da padişaha.
Yönetenin söylediklerine inanmayı, ona bağlılığı anlatır.
Dünya malı dünyada kalır.
Paraya, mala mülke fazla önem vermemenin gereğini anlatır.
“Zevkin aldanma, tapma dünyaya Dünya malı burda kalsa gerektir.” (Genç Abdal) / “Sultan Süleymana kalmayan dünya Bu dağlar yerinden ayrılır bir gün.” (Karacaoğlan)
Gön yufka yerinden delinir.
Bak: “İp, inceldiği yerden kopar.”
At olur (bulunur) meydan olmaz, meydan olur (bulunur) at olmaz (bulunmaz).
İstenilen koşullar her zaman bir arada bulunmayabilir. Bir işi yapmak için gerekli şeyleri bir araya getirmek büyük çaba ve sabır işidir.
“At ara bulursun etmeğe sefa Ana da bulunmaz meydan demişler.” (Refiki) / “Ağ göğdeler kızıl kana boyansın Yiğit ölür şanı kalır meydanda.” (Köröğlu)
Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez.
Denenmiş şeylerden ders almanın gereğini anlatır.
Değme (dokunma) sarhoşa, yıkılana kadar gitsin.
Yanlışını, uyarılara aldırmadan sürdüren kişiye dokunmayın, bir gün cezasını çeker.
Kepenek altında er yatar.
İnsanı kılık kıyafetiyle değerlendirmek yanlıştır, çünkü dış görünüş insanı yanıltabilir.

Pages