Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Icığı cıcığı çıkmak (iciği, ciciği)
Didiklemek, mıncıklamak, elden geçirmemiş bir yerini bırakmamak.
Dayak yemek
Dövülmek.
Baş üstünde tutmak
Çok değer vermek. Çok iyi ağırlamak.
Anası ağlamak
Çok sıkıntı çekmek.
Gönül hoşluğu
İsteyerek, severek.
Balta olmak
Rahatsız etmek, zorbalık etmek. (*)
Birinden ısrarla bir şey isteme, rahatsız etme hallerinde “balta olmak” deyimi kullanılır. Üçüncü Selim. İkinci Mahmut zamanlarında Yeniçeriler, öylesine azıtırlar ki: Yollarda kadınlara sarkıntılık ederler, hamamlardan kadın kaçırırlar, her tarafı haraca keserler, her isteklerini zorbalıkla elde ederlerdi. İstanbul limanına gelen ticaret gemilerinin komisyonculuğunu zorbalıkları sayesinde ellerinde tutarlardı. Geminin yükü ne olursa olsun satış işine ancak Yeniçeri zorbaları karışır, elde edilen kârdan diledikleri ölçüde kendilerine ayırırlardı. Zorba, gemi limana gelir gelmez hemen kendi nişanı olan “balta”sını geminin burnuna asardı. Bu. geminin haracının ancak balta asanın olduğu anlamına gelirdi. Balta asmak, nişan etmek artık bir başka yeniçerinin aynı hareketi yapmaması demekti. Bu hali gören yeniçeriler: “Bu gemiye balta olunmuş” der ve dokunmadan geçerlerdi. İşte bu “balta olmak” deyimi, balta asmak zorbalığından gelmektedir.
Dünkü çocuk
Çok genç ve tecrübesiz.
İki eli kanda olsa
Yaptığı iş ne kadar önemli olursa olsun.
Dem vurmak
Bir şey hakkında gelişigüzel sözetmek.
Ayak atmak
Varmak, girmek.

Pages