Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Tembele iş buyur (buyurursun), sana akıl öğretsin (öğretir).
Verilen bir işi yapmak istemeyen, yapmayacağını açıkça söylemez. Bin dereden su getirir; üstelik de haklı çıkmak için iş yaptırmak isteyeni kusurlu göstermeye çalışır.
Allah, balmumu yakana balmumu, yağmumu yakana yağmumu verir.
İnsan genellikle toplum yasalarına bağlıdır, her istediğini yapamaz. Ama kişinin yapabileceği, başarabileceği birçok işler vardır. Yeter ki yapmaya karar verilsin ve istenmesi bilinsin. Kendine bir amaç çizen ve o yönde çalışan kişi çoğunlukla başarıya ulaşır. Azla yetinen az, çok isteyen çok kazanır.
Kişi refikinden azar.
Kötü arkadaş insana kötülük eder. / “Kır atın yanında duran ya huyundan ya tüyünden (ya suyundan)”, “Üzüm üzeme baka baka kararır”, “Köpekle yatan pire ile kalkar”, “Körle yatan şaşı kalkar” atasözleriyle eşanlamlıdır.
Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun.
Dostluk,, akılla kurulur, akılla devam eder. Duygular geçicidir. Duygulara dayanan her şey kısa ömürlüdür. Akılsız kimseyle dost olmamalıdır.
Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.
Yalancıların herkesi uzun süre aldatamayacaklarını anlatır.
Altın ateşte, insan mihnette belli olur.
Ateş, altının gerçek altın olup olmadığını, mihnet (sıkıntı) de insanı ölçen birer araçtırlar. Sıkıntıya düşen bir kimse, erdemlerini yitirmeden, sıkıntısına olumlu yoldan çözüm aramalıdır.
Aptessiz sofuya namaz mı dayanır?
Gereken işlemi yerine getirmeden yaptığı işi sonuçlandırmak üzere olanlar için söylenir.
Az söyle uz söyle.
Gevezelik herkesi sıkar. Az ve özlü konuşmalıdır.
“Az söz erin yüküdür Çok söz hayvanın yüküdür / Bilene bir söz yeter Sende güher var ise.” (Yunus Emre)
Tilkinin dönüp (gezip) geleceği yer, kürkçü dükkânıdır.
Uzun süre çalışılan bir meslekten yada bırakılıp da alışkanlık gereği yeniden başlanan bir işten vazgeçilemeyeceğini anlatmak için söylenir.
Sakla şamam gelir zamanı.
Önemsiz gibi görünen kimi şeyleri kaldırıp atmamak, bir kenara koymak gerek. Bir gün önemsiz gibi görünen bu şeyler, umulmayacak ölçüde önem kazanır.

Pages