Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Gemisini kurtaran kaptan.
Güç bir duruma düşünce her çareye başvurarak kendisini kurtaranlar için söylenir.
“Fırtınalı günde azim havada Gemisini kurtaran kaptan demişler.” (Refiki) / “El için kendini ateşe atma Gemisini kurtaran kaptan demişler.” (Mir’ati)
Bir koyundan iki post çıkmaz.
Bir kimseden verebileceğinin üstünde bir şey alınamaz, vereceğiyle yetinmelidir.
Cemaat ne kadar çok olsa imam gene bildiğini okur.
Bak: “Cami ne kadar büyük olsa, imam gene bildiğini okur.”
İki el bir baş için.
Başkalarının geçimlerine bir faydaları olmayanların durumlarını anlatır.
“Kimseye el açma hürmetin gider iki el bir başa kifayet eder.” (Mir’ati)
Eğreti ata (emanet ata, el atma) binen tez iner.
Başkasına ait bir şeyi fazla benimsememelidir; bir gün gerçek sahibine geri verilecektir.
Kimine hay hay, kimine vay vay.
Eşit hakların olmadığı bir düzende kimi her istediğini elde eder, kimi edemez.
Her horoz kendi çöplüğünde öter (eşinir).
Her insanın ancak kendi çevresinde söz sahibi olabileceğini, değerinin orada anlaşılabileceğini söyler.
Şeytanla kabak ekenin kabak başına patlar.
Her an insana kötülük edebilecek bir kimseyle ortak iş yapan büyük zarar görür. / “Şeytanla ortak buğday eken, samanını alır” atasözüyle eşanlamlıdır.
Kul kusursuz olmaz.
Herkesin kusuru olabileceğini anlatır.
Dağda gez, belde gez, insafı elden bırakma.
Eşkiya olsan bile haklıyı haksızı ayırmasını bil.

Pages