Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Güneş balçıkla sıvanmaz.
Gerçekler, güneş gibidir, her yerde açık seçik görülür. Görmemek, görmek istememek, gizlemek imkânsızdır. 39 [1]
“Güneş balçık ile asla sıvanmaz Hakikat acıdır bir dem tatlanmaz.” (Mevci)
El yarası onulur, dil yarası onulmaz.
Acı bir sözün açtığı gönül yarasının kolay kolay kapanmayacağını anlatır.
Baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzümü vermemiş.
Anne ve baba, çocuklarıyla ölümüne dek ilgilenir, yemez yedirirler. Ne var ki, sosyal ve ekonomik koşullar karşısında (yeni ev kuran ve sıkıntıya düşen) evlât, genellikle anne ve babasına aynı karşılığı göstermemekte, “bir salkım üzüm” verememektedir.
“Bab’ oğluna tutar bir bağ bağışlar Sonra üzüm vermez oğlan demişler.” (Refiki)
Kedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (murdar) der.
Elde edemedikleri şeyi kötü göstermek isteyenler için söylenir.
Rağbet güzel ile zenginedir.
Güzellikle zenginliğin büyük ilgi gördüğünü anlatır.
“Sür deveci develeri engine Şimdi rağbet güzel ile zengine.” (Halk Türküsü)
Karın, kardeşten yakın (Kardeşten karın yakın).
Evlilikte kadın, erkeği için kardeşten daha yakındır, hayatı ikisi paylaşmaktadır çünkü.
Sanatı hor gören boğazına torba takar.
Bak: “İşine hor bakan, boynuna torba takar.”
Minare de doğru, ama içi eğri.
Kimi insanlar dıştan doğru, ahlâklı görünürlerse de, gerçekte öyle değildirler.
Emanet eşeğin yuları gevşek olur.
Emanet bir şeyin çabuk elden çıkacağını, yerine çabuk verilmesi gerektiğini anlatır.
Ağaç ne kadar uzasa göğe ermez.
İnsanlar zekâ, emek ve yetenekleri ölçüsünde başarılı olabilir, toplum içinde yükselebilirler. Yeteneksiz kimseler ne kadar yükselirse yükselsinler, toplum katında pek önem kazanamazlar.

Pages