Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Aç tavıık, kendini arpa (buğday) ambarında sanır (düşünde darı görür).
Ulaşmak istedikleri şeylere, çalışarak, mücadele ederek varmak yerine, hayal kurmakla yetinenler için söylenir.
Ak koyunun kara kuzusu da olur.
İyi ana babadan iyi olmayan çocuklar da olur.
Mart ayı dert ayı.
Yoksul kimselerin kış ortasında yiyecek ve yakacak sıkıntısı çektiklerini anlatır.
“Şubat hastalıkla geçti Mart ayı dert ayı Kan kusmayı öğretti Anamıza oğlumuza.” (Behçet Necatigil)
Akçe el kiridir.
Para iyi şeyin olduğu gibi kötülüğün de kaynağıdır. Pek çok kötü şey para için yapılmaktadır.
'“Yi elde olanı yimek yeridür Karar eylemez akçe''el kiridir.” (Güvâhî)'
Sen sen ben ben.
İnsanlar genelinde ayrımlara karşıdır; kişiler tek tek eşit koşullarda yaşamak isterler.
Keskin sirke kabına (küpüne) zarardır.
Sert ve sinirli davranan kimse en çok kendine zarar verir. / “Öfkeyle kalkan zararla oturur” atasözüyle yakın anlamlıdır.
“Küpünde acıyıp azan sirkeye Çatlayıp kabını kırmak yok mudur.” (Seyrani)
Kaçan balık büyük olur.
Ortadan kaybolan bir şeyin öneminin aşırı derecede arttığını anlatır. / “Kel ölür sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur” atasözüyle eşanlamlıdır.
“Kör ölse badem gözlüydü derler Dilsiz ölse şirin sözlüydü derler / Balık kaçsa kırk yüz gözlüydü derler Serçe uçsa ya toy yahut kaz olur.” (Mesti)
Aç bırakma hırsız edersin, çok söyleme arsız (yüzsüz) edersin.
Bak: “Çok söyleme arsız edersin, aç bırakma hırsız edersin.”
Çivi çıkar ama yeri kalır.
Yapılan fenalık hiç bir zaman unutulmaz.
Her güzelin bir kusuru (huyu) vardır.
Kusursuz bir insanın olamayacağını, kusursuz gibi görünenlerin de aslında kusurlarının olabileceğini anlatır.

Pages