Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Az tamah çok ziyan getirir.
Bir şeyin en iyisine, en güzeline ulaşmayı herkes ister, ama yoluyla. Bir merdivenden çıkarken önce birinci, sonra ikinci basamağa basmak gerekir. Sonuncu basamağa basmak isteyen, kuşkusuz düşecektir.
“Az tama’ çok ziyan getirir her an Kanaattir nefse yular aemişler.” (Mevci)
El eliyle yılan tutulur.
Kişi kendi işini kendi yapmalıdır.
Ağacı kurt, inşam dert yer.
Ağacı, içinden kemiren kurt; insanı, üzüntüleri eskitir, yıpratır.
Herkesin bir derdi var, değirmeninki de su.
Herkes, kendi derdini, başkalarının derdinden daha önemli sayar.
Ata eyer gerek, eyere er gerek.
Bir işte gereç ve onu iyi kullanacak biri oldu mu iyi sonuç alınacağı bellidir.
Bir avuç altının olacağına bir avuç toprağın olsun.
Para tez tükenir, topraksa durmadan ürün verir.
İyilik et denize at, balık bilmezse Halik bilir.
Yapılan iyilik yerini bulur.
“Sen iyilik et de o zayi olmaz Darılınca başa kakıcı olma.” (Karacaoğlan) / “İyilik yap suya sal o yerin bulur Balık bilmez ise bilir yezdanı.” (Salburcuoğlu)
Düşenin dostu olmaz.
Bu sözde “düşmek” iki anlama gelir. Biri, herhangi bir nedenle eski itibarını, güvenirliğini yitirme; İkincisi daha çok ahlâk yönünden toplumca kabul edilmeyen davranışlar gösterme halidir. İnsanlar genellikle başarılı olanlar, doğru ve dürüst davrananlarla ilgi ve dost- / luk kurmak isterler. Bu yüzden bu iki vasıf ortadan kalkınca, ilgi ve dostluk da ya zayıflamakta ya da tümüyle silinmektedir. Bu söz bir de insanın vefasızlığını, yani insan sevgisindeki süreksizliği anlatır. Kişinin basit, bencil ve küçük hesaplarla sevgisinden geçmemesini öğütler.
'“Unutma ki dostu olmaz düşenin İptida dost alır yakan demişler.” (Mir''ati) / “Nezaret eyledim tıflı cahile Köydeki yarenlik çıkdı nafile / Sefinem vurunca taşlı sahile Yarandan bir küçük selâm görmedim. (Rıza Tevfık)'
Alçak uçan yüce konar, yüce uçan alçak konar.
Alçak gönüllü olanlar toplumca sevilir, kendini herkesten üstün görenler ise sevilmezler.
“Alçak gönüllü ol kibr etme yâhû Alçak uçan yüce konar demişler.” (Yesârî)
Malım yemesini bilmeyen zengin hergün züğürttür.
Parasını harcamayan, zengin de olsa yoksul sayılır.

Pages