Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Deve büyüktür ama, beşini bir eşek yeder.
Her büyük görünen şeyin aslında göründüğü gibi büyük olmadığını anlatır.
“Kervan yola çıksa alel-ekseri Bir eşek katarı yeder demişler.” (Yesarî)
Cins kedi ölüsünü göstermez.
İyi insan sıkıntısını belli etmez.
Kara gün kararıp kalmaz (durmaz).
Felâketli günlerin devam etmeyeceğini, iyi günlerin de geleceğini anlatır.
“Evet, sabah olacaktır, sabah olur, geceler Tulû-i haşre kadar sürmez; akıbet bu semâ.” (Tevfık Fikret) / “Kara gündür gelir geçer Gamlanma gönül gamlanma.” (Karacaoğlan)
Sabreyle işine, hayır gelsin başına.
Her işin belli bir süresi vardır. Aceleye getirmeden, işi gereğine uygun biçimde sürdürmek ve bitirmek gerekir. Ancak o zaman olumlu bir sonuç alınabilir.
Şeriatın kestiği parmak acımaz.
Yasalara boyun eğmenin gereğini anlatır.
Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı (hakkı) vardır.
Birinden küçük de olsa bir iyilik görüldüğünde unutmamayı öğütler. “İyilik et denize at, balık bilmezse Halik bilir” sözü bu yargıyı doğrulamaktadır.
“Bir kahvenin vardır kırk yıl hürmeti İyiler unutmaz insaniyeti.” (Merdümi)
Güvenme (inanma) dostuna, saman doldurur postuna.
Hiç bir kimseye yüzde yüz güvenmemenin gereğini anlatır.
“Fırsatını bulsa ipini çeker En iyi dostundan sakın sen seni.” (Sümmani) / “Dost dost diye nicesine sarıldım Benim sadık yârim kara topraktır.” (Âşık Veysel) “Dostuna da fırsat düşürme keman Dost dostum ağmanın arar demişler.” (Mevci)
Sakınılan göze çap batar.
Üzerine çok düşülen, başkalarına göre daha fazla sakınılan şeylerin, aksine çok kazaya uğradığı anlatılır.
Akıl yaşta değil, baştadır.
Denenmiş olmanın, görmüş geçirmiş olmanın önemi büyüktür. Ama her yaşlı, her şeyi denemiş, her şeyi görmüş geçirmiş olamaz. Oysa insan her yaşta akıllı olabilir. Akla dayanmayan bir deneme, sınama ve görüp geçirmiş olmanın yararlı olduğunu söyleyemeyiz.
“Akıl yaşta değil belki serdedir Şahin küçük, turna avlar demişler.” (Mevci)
İnsanın alacası içinde, hayvanın alacası dışında.
İnsanın nasıl bir huyda olduğu ilk anda bilinmez.
“Görüldüğün gibi asla değilsin ey insan Senin dışında değildir içindedir alacan.” (Halil Nihad Boztepe)

Pages