Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Gâvurun ekmeğini yiyen gâvurun kılıcını çalar.
Kişi, kendine çıkar sağlayana hizmet eder genellikle.
Padişah yasağı üç gün sürer.
Padişahlık yönetiminde buyruklar izlenmezdi. Yasaklar birkaç gün sonra gevşetilirdi. Halk da bunu bilirdi.
Üzüm üzüme baka baka kararır.
İnsanların birbirlerinden etkilendiklerini, birbirlerinin huylarını benimsediklerini anlatır. / “Topalla gezen aksamak öğrenir” atasözüyle yakın anlamlıdır.
Tavuk kaza bakmış da kıçım yırtmış.
Ulaşması olanaksızken, bir yere varmak isteyen insanın gülünç duruma düşeceğini anlatır.
Dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir.
İnsan her zaman can sıkıcı olaylarla karşılaşır, bu bir doğa olayı gibi doğaldır.
Bana dokunmayan yılan bin yaşasın.
Bu söz, “yalnız kendini düşünen”lerin duygularını anlatır. Başkaları için zararlı olan şey, kişi için de zararlıdır. Bencillik, nemelâzımcılık ilkel topluluklarda ilgi gören bir davranıştır: İnsanlar, insan olma, toplum olma bilincine ulaştıkça “başkalarıyla birlikte mutlu olma” gereğini duyacaklardır.
Gel denilen yere gitmeye ar eyleme, gelme denilen yere gidip yerini dar eyleme.
Bak: “Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme.”
İnsan insanın şeytanıdır.
İnsanı yanıltanın yine insan olduğunu anlatır. “Kişi refikinden azar” atasözüyle eşanlamlıdır.
İki çıplak bir hamama yakışır.
İki yoksulun evlenemeyeceğini, birlikte bir iş kuramayacağını anlatır.
İp kırıldığı (koptuğu) yerden ulanır (bağlanır).
Olumsuz bir olayda, gerçeği kabul edip bir çare aramanın gereğini anlatır.

Pages