Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Yol ile giden yorulmaz.
Bir iş yoluyla, başkalarının denemelerinden yararlanarak yapılırsa zahmet çekmeden başarıya ulaşılır.
Bir dirhem et bin ayıp örter.
Çok zaman küçük bir ayrıntı, küçük bir dikkat, bir özen insanı olduğundan daha değişik, daha güzel gösterebilir.
Davacısı kadı olanın yardımcısı Allah olsun.
İnsanları yargılayan kimse çok doğru, çıkar gözetmeyen biri olmalıdır.
“Dedim davacım kim dedi ki kadı Dedim uçalım-mı, dedi ki yok yok.” (Ruhsatı) / “Çağrılmadık yere ayağın atma Davetle varanın yeri dar olmaz.” (Bedri)
Mazlumun ahi, indirir şahı.
Ezilenlerin, bir gün zalimlere gereken dersi vereceklerini anlatır.
“Kalmaz ebeden kimsede bir kimsenin ahi.” (Şinasi) / “Bil mazlumun ahi yerde kalmaz Sebepsiz ah alıp etme günahı.” (Mengûşi)
Söyleyenden dinleyen ârif gerek.
Söz, bir fikri, bir düşünceyi, bir duyguyu bütün incelikleriyle ortaya koymayabilir. Söylenenlerden, söylenmeyenleri de bulup çıkarmak biraz da dinleyenin anlayışına ve sezgisine bağlıdır.
Karga yavrusuna bakmış, “benim pak evlâdım” demiş.
Anne ve babaların, yavrularını olduğundan daha güzel gördüğünü anlatır. / “Kirpi, benim yavrumdan yumuşak yavru var mı, dermiş”, “Kuzguna yavrusu güzel görünür” atasözleriyle eşanlamlıdır.
Zürefanındüşkünü, beyaz giyer kış günü.
Zenginken yoksullaşan kişi, eski zenginliğindeki gibi davranırsa gülünç durumlara düşer.
Kedi uzanamadığı (yetişemediği) ciğere pis (murdar) der.
Elde edemedikleri şeyi kötü göstermek isteyenler için söylenir.
Dostun attığı taş baş yarmaz.
Dostun acı sözünden, sert davranışından kötülük gelmez. Çünkü o, üzüntümüzü ve mutluluğumuzu paylaştığımız kimsedir.
Aç ölmekten tok ölmek yeğdir.
Ölmek gerekiyorsa, tokluk için çalışarak ölmek daha doğrudur.
“Dimez kimse cihan yoğ ölmek Mele aç ölmeden yeğdir tok ölmek.” (Güvâhî)

Pages