Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan.
Bilinmeyen bir işe girişmemenin gerektiğini, zararlı sonuç verebileceğini belirtir.
“Gördüğün deliğe parmağını sokma, / Ya akrep çıkar ya yılan demişler.” (Lütfi)
Sebepsiz kuş bile uçmaz.
Her hareketin, her olayın bir nedeni vardır.
Er lokması er kursağında kalmaz.
Görülen iyilikler karşılıksız bırakılmamalıdır.
Yemeyenin malım yerler.
Elinde değeri büyük şeyler bulunduğu halde, bundan yararlanmasını bilmeyen kimseler olabilir. Bu değerli şeylerin değerini bilen başkaları, bunlara elkoyarlar.
Dağ ne kadar yüce olsa, yol üstünden aşar.
Bir kimse kendisini her şeyin üstünde görmemelidir. Üstünlüğün sonu yoktur. İnsanlar, daima birbirinden daha önemli, daha yüce işler yaparak yükselecek yetenektedirler.
“Yüce olur ise her ne kadar dağ Yol üstünden aşar yakın-u ırağ.” (Güvahi)
Zemherinin (zürafanın) düşkünü, beyaz giyer kış günü.
Zengin için her türlü imkân vardır. Yoksul ise en belli ihtiyacını bile sağlayamaz.
“Zenginin paytonu dağlardan aşar Züğürt düz ovada yolundan şaşar.” (Ruhsati)
Ucuz etin yahnisi tatsız olur.
Ucuza alınan şeylerin iyi nitelikte olmadığı anlamınadır.
Balta değmedik ağaç olmaz.
Başına iş gelmeyen, bir şeyden zarar görmeyen kimse yoktur.
Al elmaya taş atan çok olur.
Her insan, iyi, güzel şeye ilgi duyar, ondan kendinin de yararlanmasını ister. Genellikle, iyi, güzel şeyi elinde tutanlar kıskanılır, türlü biçimlerde olumsuz davranışlarla karşı karşıya gelebilirler.
Söyleyenden dinleyen ârif gerek.
Söz, bir fikri, bir düşünceyi, bir duyguyu bütün incelikleriyle ortaya koymayabilir. Söylenenlerden, söylenmeyenleri de bulup çıkarmak biraz da dinleyenin anlayışına ve sezgisine bağlıdır.

Pages