Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

İnsanın kötüsü olmaz, meğer ki züğürt ola.
Bak: “Adamın kötüsü olmaz, meğer züğürt ola.”
Zaman sana uymazsa, sen zamana uy.
İnsanla yaşadığı çağ arasında bir uygunluğun gereğini anlatır. Bir örnek: bir kimse kalkar da aya gitmenin günah olduğunu söylerse, aya gitmekten vazgeçilmeyeceğine göre, bu kimsenin gülünç duruma düşmemesi için fikrini değiştirmesi gerekir.
“Zaman uymayınca sen uy zamana.” (Mengûşi) / “Veysel ne durursun herkes gidiyor Zaman uymaz sen zamana uy diyor Fen çok büyük kerameti yutuyor Uyan bu gafletten uyuma yurttaş.” (Âşık Veysel)
Gençlikte para kazan, kocalıkta kur kazan.
Yaşlılıkta rahat etmek için, gençlikte çok kazanmanın gereğini anlatır.
Ergen gözüyle kız alma, gece gözüyle bez alma.
Tecrübesi olmayan kimselerin gözüyle hareket etmemek gerektiğini anlatır.
Herkes davul çalar ama çomağı makama uyduramaz.
Bak: “Herkes kaşık yapar ama sapını ortaya getiremez.”
Ar dünyası değil, kâr dünyası.
İnsan, namusuna dokunmaması şartıyla her işi yapmalıdır.
Misafir misafir istemez, eş sahibi ikisini de.
Uzun süren misafirlikler herkes için sıkıcı ve zararlıdır.
İt ürür kervan yürür.
Şunun bunun iyi niyetli olmayan yaygaralarına aldırmadan doğru bilinen yolda yürümeye devam edilmesi gerektiğini anlatır.
Oğlum deli, malı neylesin; oğlum akıllı malı neylesin.
Bak: Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını.
Amcam dayım, herkesten aldım payım.
Akrabalıkların genellikle insana yâr olamayacağını, akrabalıktan doğan ilişkilerin belli bir sınırı aşamayacağım anlatır.

Pages