Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Tatsız aşa tuz neylesin, akılsız başa söz neylesin.
İşe yaramayan şeyin işe yaraması için uğraşmak gereksizdir.
İt sürü para kazan.
İşin kötüsü olmaz. Her iş topluma yararlı olduğu sürece şereflidir.
“İt sürü de buçuk kazan, ar etme Ar eden kâr etmez ekser demişler.” (Yesari)
Eski dost düşman olmaz.
Sınanmış dostluklardan bir zarar gelmeyeceğini anlatır.
“Eskidikçe artar dostun kıymeti / Hiç bir zaman eski dost düşman olmaz.” (Mengûşi)
Akıl için yol birdir.
Birtakım değişmez doğrular vardır. Bu değişmez doğruları, iyi düşünen her kişi kolaylıkla bulur. Akıl ve bilim aracılığıyla doğrularda birleşmek her zaman için mümkündür.
Yeğniyi yel alır, ağır yerinde kalır.
Kuraklık, deprem, savaş, hastalık, pahalılık gibi doğa ve toplum olaylarında küçükler, zayıflar ve yoksullar çok zarar görürler. Büyükler, güçlüler ve varlıklılar çok kez zarar görmezler yada gelen zarar onları fazla etkilemez.
Boş ite menzil olmaz.
Boş gezen, aylak kimsenin belli bir yeri yoktur.
Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez.
Aza önem vermeyen, çoğu elde edemez. / “Biri bilmeyen bini hiç bilmez” atasözüyle eşanlamlıdır.
Baş ol da eşek başı (soğan başı) ol.
Bir topluluğa baş olmanın her bakımdan önemini anlatır.
Haydan gelen huya gider.
Emek harcamadan kolay kazanılan şeyler, değeri bilinmediği için kolay elden çıkarılır.
“Haydan gelen huya gider şüphe yok.” (Naili)
Dilim, giydirir bana kilim.
Gerektiği yerde konuşmak, gerektiği yerde susmak olumlu bir davranıştır. Gelişigüzel konuşmalar insanı, çözümü güçleşen sorunlarla karşı karşıya getirebilir. İnsanın çok kez çektiği sıkıntı “dili belâsı” sonucudur. / “Söz gümüşse, sükût altındır” atasözüyle eşanlamlıdır.
“Dilin cirmi küçük, cürmü büyüktür / Çok kişi dilinin oldu kurbanı.” (Salburcuoğlu)

Pages