Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Suçu gelin etmişler, kimse güvey girmemiş.
Bak: “Kabahat samur kürk olsa, kimse sırtına (üstüne) almaz.”
Söz sözü açar.
Bak: “Laf lafı açar.”
Üzüm üzüme baka baka kararır.
İnsanların birbirlerinden etkilendiklerini, birbirlerinin huylarını benimsediklerini anlatır. / “Topalla gezen aksamak öğrenir” atasözüyle yakın anlamlıdır.
Bin nasihattan bir musibet yeğdir.
Bir insana en iyi dersi başına gelen felâket verir.
Sık gidersen dostuna, yatar arka üstüne.
Bak: “Seyrek git sen dostuna, kalksın ayak üstüne.”
Eski dost düşman olmaz.
Sınanmış dostluklardan bir zarar gelmeyeceğini anlatır.
“Eskidikçe artar dostun kıymeti / Hiç bir zaman eski dost düşman olmaz.” (Mengûşi)
Alma mazlumun ahım, çıkar aheste aheste.
Bir kişiye, bir topluma kötülük eden kişi, bir gün cezasını görür. Günlük yaşantımızda ve tarihte pek çok örnekleri vardır. Çünkü doğa ve toplum yasaları daima “ezilen”den yanadır. / “Eden bulur” atasözüyle eşanlamlıdır.
“Bilmez misin cihanda kişi ettiğini bulur.” (Beliğ)
Paran varsa cümle âlem kulun, paran yoksa tımarhane yolun.
Paranın insanı kullaştırdığını, insanlıktan uzaklaştırdığını anlatır.
“Sevenin çok olur, malın çok ise Züğürt isen seni deli ederler.” (Karacaoğlan)
Dile gelen ele gelir.
İnsan bir işi düşünüp yapmaya karar verirse o iş artık yapılabilir demektir.
Amcam dayım, herkesten aldım payım.
Akrabalıkların genellikle insana yâr olamayacağını, akrabalıktan doğan ilişkilerin belli bir sınırı aşamayacağım anlatır.

Pages