Türkçe Deyimler Sözlüğü'nde ara

Hayır dile komşuna, hayır gelsin başına.
Başkaları için iyi duygular besleyen, başkalarınca iyi duygularla karşılanır.
Al giyen alınır.
Yapılan bir işle ilgisi olan kimse, o işi hakkında bir eleştiri yapıldığında, kendisinin eleştirildiğini düşünür. “İşkili büzük dingilder” atasözüyle eşanlamlıdır.
Ateş düştüğü yeri yakar.
Ölüm gibi çok üzücü bir olaya, en çok olayla ilgili olanların üzülmelerinin haklı olduğunu anlatmak için söylenir.
“Derin suyun yufka çıkarsa ne hoş Düştüğü yeri gör yakarmış ateş.” (Mengâşt) / “Ateş yanmayınca tütün mü tüter Ak göğsün üstünde çıban mı biter.” (Karacaoğlan)
Atın ölümü arpadan olsun.
Çok istenilen, sevilen bir şey yapılırken, büyük zarar da görse insan, pek üzülmez. Bu söz, böyle bir duyguyu anlatmak için söylenir.
Kurunun yanında yaş da yanar.
Çok kez, kötülerin yüzünden iyiler zarar görürler.
“Uğursuz kişiyle arkadaş olma Kuru yanında yaş yanar demişler.” (Figani) / “Ahmedin ayıbı güzel sevmek ise gam değil Yarsız kalır cihanda ayıpsız yâr isteyen.” (Ahmet Paşa)
Akıl için yol birdir.
Birtakım değişmez doğrular vardır. Bu değişmez doğruları, iyi düşünen her kişi kolaylıkla bulur. Akıl ve bilim aracılığıyla doğrularda birleşmek her zaman için mümkündür.
Herkesin bir derdi var, değirmeninki de su.
Herkes, kendi derdini, başkalarının derdinden daha önemli sayar.
El elden üstündür.
Bir şeyi daha iyi yapacak birinin bulunacağını anlatır.
“Kepenek altında ne erler yatar El elden üstündür arşa varınca.” (Emrah) / “Hatırın yıkarlar hatır yıkınca Göz yaşı yenilmez taşub akınca El elden üstündür arşa varınca Nasihatim dinle sakın gururdan.” (Pîr Sultan Abdal)
Bir tepe yıkılır, bir dere dolar.
“Dünyada ne yoktan var olur, ne vardan yok olur.”
Akıl akıldan üstündür.
İnsanlar, her zaman topluca ve birlikte yaşama, dayanışma isteğini duymuşlardır. Bir kişi tek başına birtakım sorunları çözememektedir. Birinin eksiğini bir başkası tamamlamaktadır. Birlikte düşünme, birlikte çalışma, güçlüklerle mücadele, tek kişinin düşünmesinden, çalışmasından mücadelesinden daima yararlı olmuştur.

Pages